مارسل اوفولس، مستندساز «اندوه و ترحم»، در ۹۷ سالگی درگذشت

مارسل اوفولس، مستندساز برجسته و خالق اثر تأثیرگذار «اندوه و ترحم» (The Sorrow and the Pity)، در سن ۹۷ سالگی از دنیا رفت. او یکی از مهم‌ترین صداهای سینمای مستند بود که با آثار جسورانه‌اش تاریخ و حافظه جمعی را به چالش می‌کشید.

فیلم «اندوه و ترحم» که در سال ۱۹۶۹ منتشر شد، نگاهی بی‌پرده به همکاری بخشی از فرانسوی‌ها با رژیم نازی در دوران اشغال داشت. این مستند بیش از چهار ساعت است و با سبک منحصر به فرد و رویکردی ضدقهرمانانه، نقش فرانسه را در جنگ جهانی دوم بازنگری می‌کند. این اثر به یکی از مهم‌ترین مستندهای تاریخی قرن بیستم تبدیل شد.

اوفولس فرزند کارگردان سرشناس «ماکس اوفولس» بود و مسیر متفاوتی در سینما برگزید. در کنار «اندوه و ترحم»، او با مستندهایی چون Hotel Terminus درباره افسر گشتاپو، کلاوس باربی، نیز جوایز بین‌المللی متعددی کسب کرد.

صدایی متفاوت در سینمای مستند

مارسل اوفولس نه تنها تاریخ را روایت می‌کرد، بلکه آن را با نگاهی نقادانه کالبدشکافی می‌نمود. سبک مستندسازی او که ترکیبی از مصاحبه، تصاویر آرشیوی و روایت‌های تحلیلی بود، تأثیر عمیقی بر مستندسازان نسل‌های بعدی گذاشت.

در حالی که مستندهای او گاهی با سانسور یا واکنش‌های سیاسی مواجه می‌شدند، اما او هرگز از بیان حقیقت و نشان دادن جنبه‌های تاریک تاریخ عقب‌نشینی نکرد.

میراثی ماندگار

درگذشت مارسل اوفولس، پایانی بر زندگی یک هنرمند جسور است؛ کسی که سینما را ابزاری برای افشای واقعیت و پرسش از قدرت می‌دانست. میراث او برای همیشه در تاریخ سینمای مستند و حافظه جهانی باقی خواهد ماند.