فیلم Zabriskie Point 1970

در دهه 1960، کارگردان میکل آنجلو آنتونیونی از ایتالیا به سمت ساخت فیلم‌هایی در خارج از کشور رفت. فیلم «بلاو-آپ» که در سال 1966 ساخته شد، لندن پرجنب‌وجوش را در آستانه فرهنگ معاصر دهه شصت به تصویر کشید، زمانی که مد و موسیقی جدید به نقطه عطفی برای نوآوری جوانان تبدیل شده بود. اما با انتقال آنتونیونی به ایالات متحده و آغاز فیلم‌برداری «زابریسکی پوینت»...

در دهه 1960، کارگردان میکل آنجلو آنتونیونی از ایتالیا به سمت ساخت فیلم‌هایی در خارج از کشور رفت. فیلم «بلاو-آپ» که در سال 1966 ساخته شد، لندن پرجنب‌وجوش را در آستانه فرهنگ معاصر دهه شصت به تصویر کشید، زمانی که مد و موسیقی جدید به نقطه عطفی برای نوآوری جوانان تبدیل شده بود. اما با انتقال آنتونیونی به ایالات متحده و آغاز فیلم‌برداری «زابریسکی پوینت» که در نهایت در فوریه 1970 منتشر شد، او اکنون فرهنگ معاصری را به تصویر کشید که سخت‌تر و سیاسی‌تر بود، با جنبش‌های آزادی‌خواهی سیاه‌پوستان و دانشجویانی که روش‌های تهاجمی و حتی خشونت‌آمیز را برای ایجاد تغییرات اجتماعی پیشنهاد می‌کردند. در کالیفرنیای جنوبی، جوانی به نام مارک (مارک فریچت) پس از تیراندازی به یکی از پلیس‌های ضد شورش که دانشگاه را محاصره کرده بودند، از یک نشستی در دانشگاه فرار می‌کند. دختری جوان به نام داریا (داریا هالپرین) که به عنوان منشی برای یک توسعه‌دهنده بزرگ املاک در حال کار است، در حال رانندگی به سمت فینکس برای یک جلسه است. آن‌ها در زمانی که مارک، که آموزش‌هایی به عنوان خلبان دارد، یک هواپیمای سبک را از یک فرودگاه سرقت می‌کند و برای تفریح به پرواز درمی‌آید، با هم تلاقی می‌کنند. او برای خنده، بر فراز ماشین او پرواز می‌کند. وقتی سرانجام فرود می‌آید، داریا به سرعت بر ترسش از این شوخی هوایی غلبه کرده و به او علاقه‌مند می‌شود. آن‌ها یک بعدازظهر را در بیابان و در نقطه‌ای به نام «زابریسکی» در دره مرگ سپری می‌کنند. اما در حالی که این دو جوان عاشق از این زیبایی دور از همه چیز لذت می‌برند، در نهایت باید به تمدن بازگردند و در اینجا اوضاع به اوج می‌رسد. «زابریسکی پوینت» در زمان اکران ابتدا با شکست انتقادی مواجه شد و من انتظار داشتم که از آن خوشم نیاید. با این حال، نقص‌های فیلم کم و در میان دیگر ویژگی‌های آن قابل بخشش هستند. یکی از این نقص‌ها بازیگری در بخش نسبتاً کوتاه زمانی است که دو شخصیت اصلی ملاقات می‌کنند. فریچت و هالپرین بسیار جذاب و شیک هستند و سخت است که باور کنیم آن‌ها بمب‌های هالیوودی معروف نبوده‌اند، بلکه تازه‌کارانی با اعتبار در فرهنگ معاصر بودند. با این حال، هرچقدر هم که آن‌ها در لحظاتی که به تنهایی حضور دارند، زیبایی بصری به فیلم می‌بخشند، در زمان کوتاه حضور مشترکشان هیچ شیمی‌ای ندارند و دیالوگ‌هایشان به طرز نامناسبی ارائه می‌شود. نقص دیگر، شخصیت‌پردازی مارک است: تا پایان فیلم، داریا چیزهایی را می‌بیند که او را به خشم می‌آورد و باعث می‌شود به جامعه سنتی که در آن کار می‌کند، شک کند. اما فیلمنامه (همکاری آنتونیونی، همکار قدیمی‌اش تونینو گورا و سم شپرد) هرگز توضیح نمی‌دهد که چرا مارک این‌قدر به ویرانی متمایل است. تماشاگر فقط احساس می‌کند که او یک بزهکار با مشکلات عاطفی است و این موضوع همدردی با او را دشوار می‌کند. با این حال، با وجود این نقاط ضعف، این فیلم اصلاً غیرقابل لذت نیست. تعامل احمقانه مارک و داریا را فراموش کنید. به جای آن، فقط در شعر بصری آنتونیونی غرق شوید که توسط فیلم‌بردار آلفیو کنتینی به تصویر کشیده شده است. ایتالیایی‌ها باید از آنچه در دوردست از سرزمین مادری خود پیدا کردند، شگفت‌زده شده باشند. کالیفرنیای این دوره در تمام عظمت عجیبش به تصویر کشیده می‌شود، از گسترش شهری لس‌آنجلس (که به شدت نسبت به عابرین بی‌رحم است) تا بیابان‌های خشن اما به طرز عجیبی زیبا. بیشتر ویژگی‌های خاص آنتونیونی از فیلم‌های ایتالیایی او در این مکان خارجی حفظ شده است. اما پایان وحشیانه فیلم - که گاهی به آن «صحنه خشن» می‌گویند - غیرمنتظره است و جایی است که فیلم قوی‌ترین حمله‌اش به فرهنگ بورژوایی راضی‌کننده را انجام می‌دهد. این سوال پیش می‌آید که آیا آنتونیونی «2 OU 3 CHOSES QUE JE SAIS D'ELLE» ژان-لوک گدار را دیده بود، با افشای محصولات مصرفی‌اش، و فکر کرده بود «می‌توانم یک قدم جلوتر بروم». نتیجه، جشنواره‌ای برای چشم‌هاست. جالب است که چگونه گذر زمان می‌تواند فیلمی را با احساسات عمیقی فراتر از آنچه که کارگردان قصد داشته تقویت کند. آنتونیونی این فیلم را در سال‌های 1968-69 ساخت، زمانی که فرهنگ معاصر دنیای جدیدی شجاعانه بود، اما تماشاگران امروز آن را به عنوان یک سند زنده از گذشته‌ای می‌بینند که اکنون نیم قرن از آن گذشته است و این فکر که تمام این رنگ، ایده‌آلیسم، مد و طراحی مدت‌هاست که مرده‌اند، دردناک است. تریلژی آزاد آنتونیونی متشکل از «ل آونتورا»، «لا نوت» و «ل اکلز» ممکن است بهترین معرفی برای این کارگردان باشد، اما من خوشحالم که آثار دیگر او را بررسی کرده‌ام و در حالی که «زابریسکی پوینت» به وضوح نسبت به آثار قبلی‌اش نقص‌هایی دارد، در هفته‌های پس از تماشایش، من را به تفکر واداشته و این نشان‌دهنده اعتبار آن است.